Asbest
Asbest is schadelijk voor de gezondheid. Maar wat moet u doen als u toch met asbest in aanraking komt?
Asbest herkennen
Er bestaan 2 soorten asbestmaterialen: vast en los asbest. Vaak zijn er tekens die wijzen op de aanwezigheid van asbest. Helaas is het met het blote oog niet mogelijk om met 100% zekerheid vast te stellen of het al dan niet om asbest gaat. Laat een staal van het verdachte materiaal analyseren door een erkend laboratorium als u 100% zekerheid wilt.
Bij hechtgebonden of ‘vast’ asbest zitten de vezels stevig vast in het dragermateriaal. Een typisch voorbeeld zijn leien uit asbestcement. Zolang ze niet beschadigd zijn, zijn ze ongevaarlijk. Bij niet-hechtgebonden of ‘los’ asbest kunnen de vezels makkelijk vrijkomen. Toepassingen met los asbest, zoals isolatiemateriaal rond verwarmingsbuizen, zijn daarom veel gevaarlijker.
Wat is vast asbest?
De term ‘vast asbest’ verwijst naar hechtgebonden asbesthoudende toepassingen. De twee benamingen worden vaak door elkaar gebruikt.
In hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn de asbestvezels gebonden met een bindmiddel, zoals cement, bitumen, kunststof of lijm. De bekendste voorbeelden zijn asbesthoudende leien en golfplaten: daarbij zijn de asbestvezels gebonden in cement. In oudere gebouwen en woningen komen vandaag nog heel wat hechtgebonden asbesthoudende materialen voor.
Zolang u juist omspringt met materialen met vast asbest – niet breken, schuren, slijpen of boren – komen er weinig of geen asbestvezels vrij. Hechtgebonden asbesthoudende toepassingen in goede staat zijn daarom het minst schadelijk voor de gezondheid.
Wat is semi-hechtgebonden asbest?
Semi-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn in principe vaste of hechtgebonden toepassingen. Maar door veroudering, verwering of beschadiging is het bindmiddel in het dragermateriaal in slechte staat. Het materiaal wordt daardoor fragiel en breekbaar en de asbestvezels komen makkelijk vrij. Een typisch voorbeeld van semi-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn asbestcementen golfplaten die in heel slechte staat zijn.
Wat is los asbest?
Niet-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen noemen we ook wel los, losgebonden of zwakgebonden asbest. De verschillende benamingen worden door elkaar gebruikt.
Toepassingen met los asbest bevatten weinig bindmiddel of gebruiken een zwak bindmiddel zoals gips. Tegelijk zijn de concentraties van de asbestvezels vaak erg hoog. Dat maakt deze materialen heel gevaarlijk. Niet-gebonden asbestmaterialen zijn immers gevoeliger voor beschadigingen en laten makkelijk asbestvezels los. Het bekendste voorbeeld is ongetwijfeld de plaasterisolatie rond leidingen van de centrale verwarming.
In oudere gebouwen komen vandaag nog heel wat niet-hechtgebonden asbesthoudende materialen voor. Omdat deze toepassingen meer risico’s meebrengen, mogen alleen erkende asbestverwijderaars. ze weghalen. Het is belangrijk om asbest altijd correct te verwijderen en af te voeren.
Gezondheidsrisico’s
Er zijn gezondheidsrisico’s als u veel asbestvezels hebt ingeademd. De symptomen van een asbestziekte treden meestal pas laat op: vaak tientallen jaren na de blootstelling.
Asbestslachtoffers hebben onder bepaalde voorwaarden recht op een schadevergoeding van het Asbestfonds.
Asbest in en rond woningen en gebouwen
Asbest is een grondstof die vroeger veel in bouwmaterialen werd verwerkt. Sinds 1998 is het verboden om asbesthoudende materialen te produceren, te verhandelen of te hergebruiken. In woningen en gebouwen die vóór 2001 werden gebouwd of verbouwd, zijn er waarschijnlijk asbesthoudende materialen aanwezig.
Asbestattest
- Verkoopt u een gebouw van vóór het jaar 2001? Dan is een asbestattest verplicht (sinds 23-11-2022). Het asbestattest bevat informatie over asbest van de zichtbare materialen in het gebouw en toetst of het asbestveilig is.:
- Als u een sloop- en heropbouwpremie wilt aanvragen, dan moet u ook een asbestattest of een sloopopvolgingsplan hebben.
- Vanaf 2032 moet elke eigenaar van een gebouw dat dateert van voor 2001 een asbestattest hebben (los van verkoop of overdracht).
Asbest verwijderen
Er is vandaag geen algemene verplichting om asbesthoudende toepassingen in uw gebouw of woning te verwijderen.
Maar als de asbestmaterialen ingesloten zijn en bij renovatiewerken bloot komen te liggen, moet u het verwijderen.
Ook als een asbestmateriaal in slechte staat is, kan de handhaver opleggen om het te verwijderen.
Asbesthoudend materiaal vervangen is meestal de beste oplossing. Hoe dringend zo’n vervanging is, hangt af van hoe verweerd het materiaal is.
- In bepaalde situaties mag u het asbesthoudende materiaal zelf verwijderen en afvoeren naar het recyclagepark; neem dan zeker de nodige voorzorgsmaatregelen.
- In andere situaties moet u een beroep doen op een erkende asbestverwijderaar.
- Een aantal handelingen met asbesthoudende materialen is voor iedere burger en professional verboden. Zo is het verboden om een dak of gevel met asbesthoudende materialen te ontmossen of te reinigen.
Bij de sloop van gebouwen die dateren van vóór 2001 zijn er bijkomende verplichtingen.
Meer informatie
https://ovam.vlaanderen.be/
Asbestinventaris nodig?